Πύργος Ιθώμης

Έντεκα (11) χιλιόμετρα Ανατολικά του Μουζακίου, στους πρόποδες της οροσειράς των Αγράφων και πλάι στα ερείπια της προομηρικής πόλης «ΙΘΩΜΗ», βρίσκεται ο Πύργος Ιθώμης. Ένα σύγχρονο χωριό που ταυτόχρονα διατηρεί τον παραδοσιακό του χαρακτήρα. Χτισμένο μέσα σε πλούσια βλάστηση ελκύει τον επισκέπτη, που μαγεύεται από τις φυσικές του ομορφιές. Έχει έκταση περίπου 4.000 στρέμματα και κατά τη τουρκοκρατία αποτελούσε τσιφλίκι του Τσολάκογλου (από τη Ρεντίνα), ο οποίος το 1700 το πούλησε στον κυρ-Αλέξη, γραμματέα του Σουλτάνου.

Το 1860 αγοράστηκε από τον καταγόμενο από τη Λοξάδα τούρκο Εμίν Κούλογλου, ο οποίος το πούλησε το 1892 στους κατοίκους του, με το 9017/1892 συμβόλαιο αγοραπωλησίας του Συμβολαιογράφου Καρδίτσας Θωμά Ν. Τζαβέλλα.

Κατά τη σύνταξη του συμβολαίου παρέστησαν και υπέγραψαν οι παρακάτω κάτοικοι, τότε, του χωριού:

  • Παπαγεώργιος Πλασταράς (Ιερέας, οι απόγονοί του φέρουν το επώνυμο Παπαγεωργίου)
  • Απόστολος Αναστ. Λάππας
  • Ευάγγελος Αναστ. Λάππας
  • Θεόδωρος Αναστ. Λάππας
  • Ιωάννης Αναστ. Λάππας
  • Αθανάσιος Βασ. Λάππας ( οι απόγονοί του φέρουν το επώνυμο Βλάχος)
  • Γεώργιος Ν. Σάλτας
  • Κώστας Γ. Αμπελαργάς
  • Ιωάννης Δ. Λάππας
  • Ματθαίος Αποστ. Ευθυμίου
  • Νικόλαος Ιωάν. Μανώλης
  • Δημήτριος Κ. Καρακάντζου (το σωστό επώνυμο είναι Καρακάντζιος)
  • Γεώργιος Ν. Ζευγολάς
  • Σωτήριος Γ. Μακρηγεωργόπουλος
  • Αντώνιος Θεοδ. Μανώλης
  • Σωτήριος Ζάχου (το σωστό επώνυμο είναι Ζάχος)
  • Απόστολος Στεργ. Τσιαγκλής
  • Χρήστος Καραπάνος
  • Στέργιος Αποστ. Μακρής
  • Κώστας Αποστ. Μακρής
  • Στέργιος Χρήστ. Παπαρούνας
  • Ευάγγελος Αθανασάκος (το σωστό επώνυμο είναι Αθανασίου)
  • Δημήτριος Αθανασάκος (το σωστό επώνυμο είναι Αθανασίου)
  • Απόστολος Ευθυμίου
  • Ευάγγελος Ευθυμίου
  • Γρηγόριος Α. Μανώλης
  • Κωνσταντίνος Ευαγγ. Ρίζος
  • Ευάγγελος Αναστ. Μπουρλής

Από την αγοραπωλησία αυτή οι κάτοικοι του Πύργου Ιθώμης, παρέλαβαν, σύμφωνα με όσα αναγράφονται στο συμβόλαιο, δεκατέσσερες (14) ανώγειες οικίες, πέντε (5) χαμώγειες, ένα (1) κουνάκι (αποθήκη) καρπών, καλλιεργήσιμη και μη γή, λιβάδια, αλώνια, καπνοτόπια, δάση, λατομεία, υδρόμυλους, ύδατα, βοσκήσιμους τόπους, καρποφόρα και μη δέντρα, συνολική έκταση χίλια εξακόσια ογδόντα έξι (1686) στρέμματα ως έγγιστα. Το ποσό της αξίας αυτών καθορίστηκε στις χίλιες τετρακόσιες (1400) οθωμανικές λίρες από τις οποίες ο πωλητής έλαβε τις εκατό (100) κατά την υπογραφή του συμβολαίου. Το υπόλοιπο ποσό συμφωνήθηκε να καταβληθεί σε δύο ισόποσες δόσεις, η πρώτη τον Οκτώβριο του 1892 και η άλλη τον Οκτώβριο του 1893. Με την εξόφληση του ποσού ο πωλητής όφειλε να παραδώσει και τους οθωμανικούς τίτλους κτηματολογίου (ταπία) δώδεκα (12) τον αριθμό.

Με την παραλαβή των αγορασθέντων οι κάτοικοι μοίρασαν την καλλιεργήσιμη γη σε είκοσι μία (21) μερίδες, όσες και οι οικογένειες που είχαν δικαίωμα κλήρου. Η κάθε μερίδα αντιστοιχούσε σε τριάντα τέσσερα βασιλικά στρέμματα των 1270 τ.μ. το καθένα. Τη μη καλλιεργήσιμη έκταση, δάση, βοσκότοποι, κλπ, οι κάτοικοι τότε, την άφησαν κοινόχρηστη, συνιδιόκτητη και συμφώνησαν να τη διαχειρίζεται επιτροπή από κατοίκους του χωριού η οποία εκλέγεται εκάστοτε, με τη συνδρομή και της Κοινότητας.

Το χωριό, αφού μετακινήθηκε από τη θέση «Παλιοχώρι» κατά τις αρχές του 18ου αιώνα στη θέση «Παλιόσπιτα», χτίστηκε στη σημερινή του θέση περί το 1869.

Από το 1883 με το Β.Δ. της 31ης Μαρτίου 1883 (ΦΕΚ 126) μέχρι το 1914 ανήκε στο Δήμο Ιθώμης. Το 1914 υπάγεται με τα Χάρμαινα (σημερινό Χάρμα) στη Κοινότητα Καππάς. Από το 1919 με Βασιλικό Διάταγμα (14-3-1919, ΦΕΚ Α 66/1919) αποτελεί αυτόνομη Κοινότητα, μέχρι και το 1998, οπότε με την εφαρμογή του σχεδίου «Ι. Καποδίστριας» αποτελεί πλέον Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Ιθώμης. Στο χωριό κατοικούν μόνιμα 174 κάτοικοι (απογραφή 2011), που ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και τη κτηνοτροφία.

Το όνομά του το χωριό το πήρε από τον πύργο (ακρόπολη) της προομηρικής πόλης «ΙΘΩΜΗ» που βρίσκεται πλάι στο χωριό, θέλοντας έτσι οι κάτοικοί του να διατηρήσουν την ένδοξη ιστορία τής περιοχής και να τιμήσουν τους προγόνους τους που έζησαν και δημιούργησαν στο τόπο αυτό.