Την Κυριακή 25 Μαρτίου στις 2 το μεσημέρι θα υπογραφεί η Χάρτα Συνεργασίας των Φορέων Τοπικής Διακυβέρνσης Ελληνοπύργου στα πλαίσια της Γ’ Φάσης του έργου «NOVAGRIMED: Innovations agricoles en territoires mediterraneens»
του προγράμματος Programme MED

Θεματική: «Διακυβέρνηση - Περιφερειακή Δράση»

Παραδοτέο 3ης Φάσης:
Έκθεση
Υλοποίησης Δράσεων τοπικής διακυβέρνησης.
Προτάσεις Περιφερειακής διακυβέρνησης.

Βασικό αντικείμενο της Γ’ φάσης, της συνιστώσας Διακυβέρνηση,  σύμφωνα με την σύμβαση, είναι η υλοποίηση των δράσεων όπως διαμορφώθηκαν, διατυπώθηκαν και προτάθηκαν στη Β’ φάση καθώς και η παρουσίαση του ρόλου που πρέπει να διαδραματίσει η Αιρετή Περιφέρεια για την επιτυχή υλοποίηση αντίστοιχου τύπου διακυβέρνησης στην περιφερειακή κλίμακα.
Στη Β’ φάση, έχοντας προσδιορίσει τα διακυβεύματα, τη βούληση για επανένταξη και τις προοπτικές του απόδημου πληθυσμού σε σχέση με τον τόπο καταγωγής του αιτιολογήθηκε η ανάγκη δημιουργίας μιας τοπικής διακυβέρνησης ως ένα εργαλείο συντονισμού (και όχι διοίκησης) των όποιων αποφάσεων για δράση. Μια τέτοια μορφή διακυβέρνησης διευκολύνει και νομιμοποιεί την παρέμβαση των αποδήμων στα κοινά της κοινότητας σε συνεργασία με την δημοτική αρχή, αλλά και άλλων υποστηρικτικών μηχανισμών όπως η αναπτυξιακή εταιρεία και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας (Π.Θ.). Για την επιτυχή οργάνωση και λειτουργία του σχήματος της τοπικής διακυβέρνησης παρουσιάστηκε η στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς καθώς και ειδικοί στόχοι που θα πρέπει να εφαρμόσουν.
Στην παρούσα φάση, η ομάδα έργου εντατικοποίησε την προσπάθεια ολοκλήρωσης των δράσεων που σχεδιάστηκαν και ξεκίνησαν στο τέλος της Β’ φάσης. Συνεπώς, προσδιορίστηκε ένα πρόγραμμα συναντήσεων με απόδημους της κοινότητας, εκπροσώπους των πολιτιστικών συλλόγων αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης με προσδιορισμένους και συγκεκριμένους κάθε φορά επιχειρησιακούς στόχους.
Η υλοποίηση των συγκριμένων δράσεων αποτελεί το βασικό βήμα για την βιωσιμότητα και αποτελεσματικότητα της καινοτομικής μορφής της τοπικής διακυβέρνησης. Σ’ αυτό το πλαίσιο έμφαση δόθηκε στην επισημοποίηση της τοπικής διακυβέρνησης και στη δέσμευση των συμβαλλόμενων μερών μέσα από την υπογραφή της «Χάρτας Διακυβέρνησης και Συνεργασίας». Επίσης, σημαντική κρίνεται και η δημιουργία της «ομάδας οργανωτικής και τεχνικής υποστήριξης» η οποία αποτελείται από νέα άτομα (απόδημοι) με όραμα και διάθεση συμμετοχής στην ενεργοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της κοινότητας του Ελληνόπυργου.
Τέλος, παρουσιάζεται η ανάγκη εμπλοκής της περιφέρειας Θεσσαλίας στο όλο εγχείρημα καθώς και ο τρόπος με τον οποίο θα μπορούσε συμβάλει. Η δημιουργία της περιφερειακής διακυβέρνησης, ως υποστηρικτικός μηχανισμός, ίσως αποτελεί την απάντηση στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ενσωμάτωση του συνόλου των αποδήμων της Θεσσαλίας στους χώρους καταγωγής τους.
1)    Υπογραφή Χάρτας Διακυβέρνησης και Συνεργασίας
Βασικός σκοπός της δράσης είναι η διαμόρφωση και η υπογραφή μιας Χάρτας υποχρεώσεων και δεσμεύσεων μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων των αποδήμων και της Τοπικής Κοινότητας του Ελληνόπυργου, εκπροσώπου του Δήμου Μουζακίου, του Εργαστηρίου Αγροτικού Χώρου (ΕΑΧ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, της Αναπτυξιακής Καρδίτσας (ΑΝΚΑ ΑΕ). Η υλοποίηση της συγκεκριμένης δράσης πραγματοποιείται στο πλαίσιο του ειδικού στόχου της στρατηγικής που αναφέρεται στην ενίσχυση της συμμετοχής των αποδήμων αλλά και των κατοίκων της κοινότητας κατά το σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων. Η «Χάρτα Διακυβέρνησης και Συνεργασίας» θα καθορίζει τους στόχους και τις δράσεις για τις οποίες προτίθενται να συνεργαστούν τα συμβαλλόμενα μέλη. Ταυτόχρονα θα αποτελέσει και μια βάση νομιμοποίησης για την αναζήτηση χρηματοδοτικών πόρων, εντός και εκτός Ελλάδας και την υλοποίηση συγκεκριμένων έργων.
Για τη σύνταξη της Χάρτας πραγματοποιήθηκαν αρκετές συναντήσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων και ιδιαίτερα μεταξύ των πολιτιστικών συλλόγων των αποδήμων με την ομάδα του ΕΑΧ του Π.Θ. και εκπρόσωπο του Δήμου, για τον προσδιορισμό των κοινών στόχων στο πλαίσιο και της δημιουργίας της τοπικής διακυβέρνησης. Επιγραμματικά οι κοινοί στόχοι που αποφασίστηκαν είναι:
-    Δημιουργία τοπικής διακυβέρνησης βασιζόμενη στην ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών. Η τοπική διακυβέρνηση πρέπει να βασίζεται σε εργαλεία, δράσεις, και αρχές ώστε να καταστήσουν την κοινότητα βασικό κόμβο δικτύου των αποδήμων
-    Ανάπτυξη δράσεων για συσπείρωση των αποδήμων, υποβοήθησής τους σε επιχειρηματικές δράσεις και ένταξής τους στην κοινωνία του Ελληνόπυργου.
-    Συνεργασία των πολιτιστικών συλλόγων της τοπικής αυτοδιοίκησης και του συνόλου των υπόλοιπων εμπλεκόμενων φορέων για την συλλογική διαχείριση και προστασία των πόρων της κοινότητας (φυσική - πολιτιστική κληρονομιά).
Για την υλοποίηση των παραπάνω στόχων, έπρεπε οι συμβαλλόμενοι να συμφωνήσουν σε μια σειρά από δεσμεύσεις για την από κοινού συνεργασία. Όλες οι δεσμεύσεις στηρίζονται στην ενσωμάτωση των αποδήμων σ’ ένα σχέδιο αναβίωσης του Ελληνόπυργου με την ενεργή συμμετοχή τους στις οικονομικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.
I)    Δημιουργία μηχανισμού υποστήριξης υποδοχής των αποδήμων
Ένας από τους βασικούς στόχους της τοπικής διακυβέρνησης είναι και η υποστήριξη πολιτικών υποδοχής νέων κατοίκων στην ύπαιθρο. Για το σκοπό αυτό θεωρείται σημαντική η δημιουργία ενός γραφείου υποστήριξης – υποδοχής νέου πληθυσμού σε περιφερειακό επίπεδο. Ο σκοπός του γραφείου θα είναι διττός:
?    Να διευκολύνει την υποδοχή του πληθυσμού σε θέματα κατοίκησης
Το γραφείo θα πρέπει να παρέχει πληροφορίες για τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα διαμονής στην ύπαιθρο. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά των ενδιαφερομένων (Συνταξιούχοι, οικογένεια με μικρά παιδιά) και τις ανάγκες τους θα πρέπει να τους παραπέμπει στην αντίστοιχη ομάδα τοπικής διακυβέρνησης.
Διαβλέποντας την τάση για αύξηση των αιτημάτων διαμονής, θα πρέπει σε συνεργασία με τις τοπικές διακυβερνήσεις και κατ’ επέκταση με τις υπηρεσίες των δήμων να αναπτυχθούν πολιτικές διευκόλυνσης εγκατάστασης όπως: (α) μίσθωση κενών κατοικιών με συμβολικό ενοίκιο, (β) διευκόλυνση μετακίνησης των παιδιών προς τις σχολικές μονάδες και τις λοιπές εξωσχολικές δραστηριότητες, (γ) απασχόληση καθηγητή (εάν είναι δυνατόν να ανήκει στο δυναμικό των αποδήμων) για εκμάθηση ξένης γλώσσας στα παιδιά, (δ) δωρεάν πρόσβαση στο διαδίκτυο, (ε)  περίοδος χάριτος (1-2 έτη) από την πληρωμή των δημοτικών τελών.
?    Να διευκολύνει δυνητικούς επενδυτές σε θέματα επιχειρηματικότητας
Ουσιαστικά, το γραφείο, καλείται να αποτελέσει τον σύνδεσμο επικοινωνίας των ενδιαφερομένων-απόδημων (ιδιαίτερα του εξωτερικού) με τις τοπικές διακυβερνήσεις των κοινοτήτων για την επίλυση προβλημάτων και την υπεύθυνη απάντηση σε ερωτήματα για επενδυτικές δυνατότητες. Πιο συγκεκριμένα δύο θα είναι οι βασικές λειτουργίες του:
(α) Να καθοδηγεί τους ενδιαφερόμενους, σε ποιους φορείς, υπηρεσίες, οργανισμούς να απευθυνθούν για να έχουν επαρκή πληροφόρηση πάνω στην προτεινόμενη επένδυση. Ειδικότερα, όταν οι ενδιαφερόμενοι είναι απόδημοι του εξωτερικού και δεν έχουν γνώση του επιχειρηματικού πλαισίου που ισχύει στην Ελλάδα και
(β) να επιλύουν προβλήματα, γραφειοκρατικά και μη, που προκύπτουν κατά τη φάση υλοποίησης των έργων. Ειδικότερα, αυτό καθίσταται αναγκαίο όταν τα ζητήματα ξεπερνούν τις αρμοδιότητες και δυνατότητες της τοπικής διακυβέρνησης και πρέπει να επιλυθούν σε επίπεδο περιφερικών ενοτήτων ή διευθύνσεων υπουργείων. Για παράδειγμα προβλήματα που αφορούν στο χρόνο σύνταξης και έγκριση περιβαλλοντικών όρων, στην ταχύτητα αξιολόγησης του φακέλου για την έγκριση χρηματοδότησης αλλά και μετά στην εκταμίευση των δόσεων κ.α. 

Περιφερειακή Διακυβέρνηση
Σίγουρα, ο μηχανισμός υποστήριξης του δικτύου της διακυβέρνησης με τον μηχανισμό υποδοχής των αποδήμων οφείλουν να είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι μεταξύ τους και αλληλοσυμπληρούμενοι. Λαμβάνοντας υπόψη τη νέα μορφή της αιρετής περιφέρειας θεωρείται δύσκολη η αποκλειστική υποστήριξη των παραπάνω δομών. Αντίθετα, προτείνεται η δημιουργία περιφερειακής διακυβέρνησης στην οποία θα συμμετέχουν εκπρόσωποι των τοπικών διακυβερνήσεων αλλά και φορέων. Πιο συγκεκριμένα η περιφερειακή διακυβέρνηση θα αποτελείται από :
Στελέχη της περιφέρειας ειδικά σε θέματα: αγροτικής ανάπτυξης, γεωργίας, πολιτικών, χρηματοδοτικών πόρων
-    Εκπρόσωποι αποδήμων Θεσσαλίας
-    Εκπρόσωποι αναπτυξιακών εταιριών
-    Εκπρόσωποι δήμων με οργανωμένους συλλόγους αποδήμων της περιοχής τους
-    Εργαστήρια του Π.Θ. εξειδικευμένα: στην τοπική ανάπτυξη και σε καινοτόμες δράσεις στον πρωτογενή τομέα (νέες καλλιέργειες, κτηνοτροφία, προϊόντα υψηλής διατροφικής αξίας) Οι δεσμεύσεις αυτές επιγραμματικά είναι:
-    Ενίσχυση της συμμετοχικότητας στις διαβουλεύσεις, στη λήψη αποφάσεων, σε ζητήματα που αφορούν τους απόδημους αλλά και τους κατοίκους του Ελληνόπυργου
-    Ενίσχυση των σχέσεων κοινωνικότητας και αλληλεγγύης μεταξύ των κατοίκων και των αποδήμων.
-    Προώθηση της αειφόρου διαχείρισης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με ισόρροπες δράσεις αξιοποίησης και προστασίας
-    Κινητοποίηση του απόδημου δυναμικού στον επιχειρηματικό τομέα και ανάδειξή τους ως καταναλωτές των προϊόντων του Ελληνόπυργου
Αναλυτικά, το κείμενο της «Χάρτας Διακυβέρνησης και Συνεργασίας» παρατίθεται στο παράρτημα του παρόντος κειμένου. Η αρχική σύνταξή του έγινε από την ομάδα του ΕΑΧ και στη συνέχεια διανεμήθηκε στους  συμμετέχοντες φορείς. Μετά από παρατηρήσεις – διορθώσεις, το κείμενο απέκτησε την τελική του μορφή.
Η επίσημη παρουσίαση της τελικής μορφής της Χάρτας, θα γίνει στην ημερίδα προβολής – παρουσίασης των αποτελεσμάτων του προγράμματος NOVAGRIMED. Η παρουσία των στελεχών της περιφέρειας (διευθυντής προγραμματισμού, περιφερειάρχης Θεσσαλίας κα.), θα συμβάλει στην προβολή της όλης προσπάθειας και ιδιαίτερα στην ενημέρωση των αποδήμων της Θεσσαλίας για την εκκίνηση αντίστοιχων δράσεων στις κοινότητες του τόπου καταγωγής τους. Η τελική υπογραφή του κειμένου από τους συμβαλλόμενους θα γίνει μέχρι τις 30/3/2012 σε εκδήλωση που θα πραγματοποιηθεί στο Ελληνόπυργο.

1.    Δήλωση του Δημάρχου Μουζακίου Γεωργίου Κωτσού
«Στόχος της Δημοτικής μας Αρχής είναι να αξιοποιήσουμε το τεράστιο ανθρώπινο δυναμικό της διασποράς μας, το οποίο αποτελεί ανεξάντλητη δύναμη για το Δήμο μας. Γι’ αυτό το λόγο σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ξεκινάμε πιλοτικά την εφαρμογή συγκεκριμένων πρακτικών στον Ελληνόπυργο, οι οποίες στη συνέχεια θα διαχυθούν σ’ όλο το Δήμο.
Έτσι την Κυριακή  25 Μαρτίου στις 2 το μεσημέρι υπογράφουμε τη χάρτα συνεργασίας των φορέων τοπικής διακυβέρνησης του χωριού οι οποίοι αποτελούν ένα «δίκτυο φορέων-πόρων» προκειμένου να ανταλλάσσουν και να μοιράζονται εργαλεία, μεθόδους και καλές πρακτικές ώστε να υποστηρίζεται τόσο η συμμετοχική διαδικασίας όσο και η επεξεργασία και υλοποίηση των  δράσεων. Θα θέσουν στη διάθεση άλλων κοινοτήτων  που θα επιθυμούσαν να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο και στόχο, έναν οδηγό που περιέχει επιχειρησιακά μεθοδολογικά εργαλεία και μία συλλογή καλών πρακτικών.»