Αγαπητοί συνάδελφοι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, Καρδιτσιώτισσες και Καρδιτσιώτες, Φίλες και Φίλοι

Είμαι σήμερα στην ευχάριστη θέση από εδώ, από την ιδιαίτερη πατρίδα μου, το Νομό Καρδίτσας να κηρύξω την έναρξη ενός σημαντικού κύκλου εκδηλώσεων που το Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ Θεσσαλίας, αποφάσισε ομόφωνα να υλοποιήσει σε όλους τους Νομούς της Περιφέρειάς μας.

Πρόκειται ουσιαστικά, για τέσσερα τιμητικά αφιερώματα στους αιρετούς εκπροσώπους των Θεσσαλών που με την ηγετική τους δράση, συνέβαλλαν καθοριστικά στην εξέλιξη και ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών και του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοίκησης τις τελευταίες 10ετίες.

Ως θεσμικό αντιπροσωπευτικό όργανο της Τ.Α., θεωρήσαμε υποχρέωσή μας να αναδείξουμε τον κρίσιμο ρόλο που διαδραμάτισαν οι Δήμαρχοι της περιοχής μας στην αναπτυξιακή πορεία ολόκληρης της Θεσσαλίας, προωθώντας ο καθένας με τον δικό του τρόπο στην κεντρική εξουσία, τα προβλήματα και τα αιτήματα των κατοίκων.

Στη σύγχρονη Ελλάδα, από το 1980 μέχρι τις μέρες μας, έχουν εφαρμοστεί αρκετά αυτοδιοικητικά μοντέλα, αρχής γενομένης από αυτό των πόλεων – Δήμων, τους Αναπτυξιακούς Συνδέσμους, τα Συμβούλια Περιοχής, τα οποία στη συνέχεια διαδέχτηκαν οι ριζικές μεταρρυθμίσεις του «Καποδίστρια» και του «Καλλικράτη»! Βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάμε και τη θέσπιση Β’ Βαθμού Αυτοδιοίκησης αρχής γενομένης με τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση.

Σε ότι αφορά ειδικά στις δυο τελευταίες μεταρρυθμιστικές παρεμβάσεις στον Α’ βαθμό Αυτοδιοίκησης, οι μεταβολές που επέφεραν στον τρόπο διοικητικής και οικονομικής λειτουργίας της Τ.Α. ήταν πραγματικά εκπληκτικές!

Όμως, κοινή είναι η διαπίστωση όλων όσων ασχοληθήκαμε με τα κοινά αυτό το χρονικό διάστημα, ότι με βάση τα ισχύοντα πολιτικοοικονομικά δεδομένα και τα δυο νέα νομικά πλαίσια, παρά την πολυπλοκότητά τους, στην Θεσσαλία εφαρμόστηκαν με μεγάλα ποσοστά επιτυχίας από τους εκλεγμένους τοπικούς άρχοντες και τις αυτοδιοικητικές παρατάξεις.

Αυτό αποτελεί ένα μεγάλο κατόρθωμα, το οποίο υποστηρίζεται και ενισχύεται συνεχώς ως τις μέρες μας από τις επόμενες διοικήσεις των Θεσσαλικών Δήμων, γεγονός που αξίζει ιδιαίτερης μνείας από όλους μας!   

Ωστόσο, το μείζον ζήτημα διαχείρισης των πολυποίκιλων και κοστοβόρων αρμοδιοτήτων που βάσει των νέων μεταρρυθμιστικών κανόνων, ανατέθηκαν μέσω των δυο τελευταίων αυτοδιοικητικών μεταρρυθμίσεων από την κεντρική εξουσία στους Δήμους, δυστυχώς παραμένει ακόμη άλυτο, καθώς η Πολιτεία παρέβλεψε να τις υποστηρίξει οικονομικά!

Μάλιστα, όσοι από εμάς αισθανθήκαμε τη χαρά της επανεκλογής στο Δημαρχιακό αξίωμα, με λύπη μας διαπιστώσαμε στην πράξη ότι η εν λόγω «παράλειψη» που είχε καυτηριαστεί έντονα από όλα τα αυτοδιοικητικά κέντρα της χώρας μας, ήταν σκόπιμη!

Ιδιαίτερα το τελευταίο σχέδιο «Καλλικράτης», είχε ως κύριο στόχο την δραστική περικοπή των κρατικών πιστώσεων προς τους Δήμους και την μετακύλυση οικονομικών βαρών στις πλάτες των δημοτών προς ικανοποίηση των μνημονιακών επιταγών!

Όλες αυτές οι αρμοδιότητες και ο απαιτητικός τρόπος με τον οποίο η Ελληνική Πολιτεία εφαρμόζει όλα αυτά τα χρόνια το νέο θεσμικό πλαίσιο, είχαν ως φυσικό επακόλουθο τον πολλαπλασιασμό των οικονομικών αναγκών της Τ.Α. και την προσφυγή του συνόλου σχεδόν των Δήμων σε υπέρογκο δανεισμό με αποτέλεσμα την υπερχρέωσή τους.

Το μεγαλύτερο σήμερα πρόβλημα της Τ.Α. στην Ελλάδα είναι ακριβώς αυτό, τα τεράστια χρέη των ΟΤΑ! Αν δεν φροντίσει γρήγορα η Πολιτεία να τα διευθετήσει οριστικά και παράλληλα να επιτρέψει επιτέλους στους Δήμους να λειτουργήσουν με πραγματική οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, σύντομα πολλοί από αυτούς θα τερματίσουν τις δραστηριότητές τους με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες αναφέρονται.

Αγαπητοί συνάδελφοι, Φίλες και Φίλοι

Ο «Καλλικράτης» έχει συμπληρώσει ουσιαστικά μόλις πέντε χρόνια πλήρους εφαρμογής στην Τ.Α. και η κεντρική διοίκηση προχωράει ξανά σε μια νέα μεταρρύθμιση του συστήματος λειτουργίας της, συμπεριλαμβανομένης και της επιχειρούμενης αλλαγής του εκλογικού νόμου.

Θεωρώ ότι οι συνεχείς μεταβολές στο αυτοδιοικητικό στάτους, όχι μόνο δεν επιλύουν τα ήδη οξυμμένα θεσμικά του προβλήματα, αλλά αντίθετα τα διογκώνουν. Και βέβαια κάθε φορά που προωθούνται ριζικές αλλαγές, κανείς ποτέ δεν έχει βάλει ουσιαστικά στο τραπέζι το μείζον ζήτημα της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ που κατά την άποψή μου αποτελεί βασική μεταρρύθμιση η οποία πρέπει να προχωρήσει άμεσα.

Σκεφτείτε μόνο ότι η Τ.Α. στην Ελλάδα διαχειρίζεται περίπου το 3% του ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος, όταν υπάρχουν χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που το ποσοστό αυτό φτάνει στο 20%!

Κυρίαρχοι πυρήνες απ’ όπου μπορεί να ξεκινήσει η ουσιαστική θετική μεταβολή του σημερινού παρακμιακού καθεστώτος στην Τ.Α. είναι φυσικά οι Δήμοι.

Εκφρασμένη άποψή μου είναι ότι η άνευ προηγουμένου ύφεση που δοκιμάζει τις αντοχές του κρατικού μηχανισμού και των Ελλήνων τα τελευταία 9 χρόνια, έχει καταδείξει πως τα αντανακλαστικά του υπερσυγκεντρωτικού και υπερφίαλου Ελληνικού κράτους είναι εξαιρετικά αργά και αναποτελεσματικά στην επίλυση σοβαρών ζητημάτων που αφορούν τους πολίτες.

Στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες έχει παρατηρηθεί μια γενική τάση προς μεγαλύτερη αποκέντρωση του κράτους και της δημόσιας διοίκησης.

Διεθνώς υποστηρίζεται ότι η ενίσχυση της αυτοδιοίκησης και οι αποκεντρωμένες διαδικασίες, διασφαλίζουν την αποτελεσματικότερη λειτουργία και κυρίως μια οικονομικότερη κλίμακα εφαρμογής πολιτικών, σε γεωγραφικό μέγεθος μικρότερο του κράτους.

Στην Ελλάδα δυστυχώς όλες σχεδόν οι αυτοδιοικητικές λειτουργίες και δράσεις τελούν υπό την έγκριση της κεντρικής εξουσίας.

Με τη μεγαλύτερη αποκέντρωση στην διοικητική οργάνωση του κράτους, είναι βέβαιο ότι θα διεκπεραιώνονται αποτελεσματικότερα τα περισσότερα από τα τρέχοντα θέματα διοικητικής λειτουργίας. Παράλληλα αποφορτίζεται η κεντρική διοίκηση από περιττά  διοικητικά κόστη, γεγονός που θα της επιτρέψει να επικεντρώνεται στον σχεδιασμό και στην άσκηση των επιτελικών λειτουργιών που οφείλει να ασκεί κατά προτεραιότητα ένα σύγχρονο κράτος.

Το επιτελικό κράτος, στο πλαίσιο της πολυεπίπεδης διακυβέρνησης και της αρχής της επικουρικότητας, αποτελεί μια ισχυρή βάση που υπαγορεύει πολλές από τις όψεις ενός σύγχρονου συστήματος διοικητικής οργάνωσης σε μια χώρα.

Αγαπητοί συνάδελφοι, Φίλες και Φίλοι

Πιστεύω ακράδαντα πως η Τ.Α. εάν απαλλαχθεί από τον ασφυκτικό βραχνά των προμνημονιακών χρεών και αποκτήσει αυτοτέλεια και αντικειμενική ελευθερία υλοποίησης τοπικών πολιτικών, έργων και δράσεων, μπορεί να εξελιχθεί σύντομα στο ιδανικότερο πολυεργαλείο του Ελληνικού κράτους για την επίλυση των πρακτικών προβλημάτων της καθημερινότητας που απασχολούν τους πολίτες.

Εκφράζω δε την ελπίδα ότιη ηγεσία του ΥΠΕΣ (αναλογιζόμενη και τις τεράστιες αντιδράσεις της ΚΕΔΕ) δεν θα προχωρήσει τελικά – στην παρούσα φάση τουλάχιστον - στηνεφαρμογή της απλής αναλογικής στο σύστημα εκλογής των Δημοτικών Αρχών, διότι ο κίνδυνος της ακυβερνησίας είναι πολύ μεγάλος και οι Δήμοι με τα πάμπολλα οικονομικά και λειτουργικά προβλήματα, είναι σίγουρο ότι δεν θα αντέξουν τις δυσμενέστατες συνέπειές της.

Θέλω από την καρδιά μου να εκφράσω στους πρώην και νυν Δημάρχους του Νομού Καρδίτσας, αλλά και στους συγγενείς των αειμνήστων συναδέλφων, τα θερμά μου συγχαρητήριά για το πολύπλευρο έργο που έχει επιτελεστεί στην περιοχή μας χάρη κυρίως στους προσωπικούς αγώνες που έδωσε η δίνει ο καθένας ξεχωριστά, πίσω από τις κλειστές πόρτες της κεντρικής εξουσίας!

Όλοι εμείς οι αιρετοί της Τ.Α. ξέρουμε πολύ καλά ότι οι άνισες μάχες που καλούμαστε να δώσουμε στα Υπουργεία, αλλά και στα διεθνή φόρα για την προώθηση των συμφερόντων των δημοτών και της περιφέρειάς μας, απαιτούν περίσσευμα γνώσεων, πολιτικής επιδεξιότητας, υπομονής, επιμονής και τόλμης για να στεφθούν με επιτυχία.

Η εδώ και χρόνια αναβαθμισμένη θέση των ΟΤΑ της Θεσσαλίας και αρκετών νυν και πρώην Δημάρχων στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας, αποδεικνύει περίτρανα πως οι Θεσσαλοί αυτοδιοικητικοί, διαχρονικά διέθεταν και διαθέτουν με το παραπάνω, όλα τα απαραίτητα ποιοτικά στοιχεία και πολιτικά εχέγγυα που μπορούν να οδηγήσουν τον τόπο μας στην πολυπόθητη ανάπτυξη.

Ως Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ Θεσσαλίας, με την σημερινή τιμητική εκδήλωση, αλλά κι’ αυτές που θα ακολουθήσουν σε Τρίκαλα, Λάρισα και Βόλο, αναδεικνύουμε τις ξεχωριστές ικανότητες και επιτυχίες των προσωπικοτήτων της Τοπικής μας Αυτοδιοίκησης με ένα και μόνο σκεπτικό και πιστεύω: «Οι άνθρωποι που διαθέτουν έστω και ελάχιστο χρόνο από τη ζωή τους προκειμένου να ασχοληθούν με τα κοινά είναι άξιοι συγχαρητηρίων και κάθε τιμής. Πολύ δε περισσότερο εκείνοι που εκθέτουν (και δεν είναι τυχαίο το ρήμα που χρησιμοποιείται για όσους κατεβαίνουν στον πολιτικό στίβο) τον εαυτό τους στη διάθεση των  πολιτών, που κατάθεσαν και καταθέτουν καθημερινά την ψυχή τους, ακόμη και την υγεία τους ή και τη ζωή τους προκειμένου να στηρίξουν τις τοπικές κοινωνίες τους αξίζει η ελάχιστη σημερινή τιμή αναγνώρισης της προσπάθειας και του έργου που ο καθένας επιτέλεσε ή επιτελεί.

Διότι οι τοπικές κοινωνίες πρέπει να γνωρίζουν πως η ψήφος τους στις αυτοδιοικητικές εκλογές, είχε και έχει πάντα υψηλή πολιτική δυναμική, ασχέτως εάν η κεντρική εξουσία - για λόγους διατήρησης της επικυριαρχίας της στην Τ.Α. - επιμένει διαχρονικά να μην την αξιοποιεί στην πραγματική της διάσταση.

Σας ευχαριστώ όλους για την συμμετοχή σας στην σημερινή τιμητική εκδήλωση και εύχομαι οι νυν και επόμενοι Δήμαρχοί μας να αξιοποιήσουν δημιουργικά την πλούσια πολιτική παρακαταθήκη που άφησαν οι προκάτοχοί τους, συμβάλλοντας κι’ αυτοί με τις δικές τους δυνάμεις και παρεμβάσεις στην εγκαθίδρυση ενός νέου παραγωγικού και άκρως αποτελεσματικού αυτοδιοικητικού μοντέλου στην Ελλάδα, το οποίο θα ανταποκρίνεται στον μέγιστο βαθμό, στις προσδοκίες των πολιτών.